Özürlü vatandaşlarımızla ilgili olarak, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 31 ve 89'uncu maddelerinde özürlü hizmet erbabı ve serbest meslek erbabı ile bunların bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler ve basit usulde vergilendirilen bazı esnaf ve sanatkârlara bu kanununda yer alan esaslara göre hesaplanan sakatlık indiriminden yararlanma hakkı verilmiş olup, bu hakkın kullanımına ilişkin olarak Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik çıkarılmış ve 222 seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile gerekli açıklamalar yapılmıştır.

İlgili tebliğe göre sakatlık indiriminden yararlanmak isteyen şahısların bir dilekçe eki ile durumlarına uygun aşağıda belirtilen belgelerle birlikte; İllerde Defterdarlık Gelir Müdürlüğüne, Bağımsız Vergi Dairesi bulunan İlçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, Diğer İlçelerde Mal müdürlüklerine başvurmaları gerekmektedir.

İSTENEN BELGELER:

Özürlü Hizmet Erbabı İçin;
- Dilekçe (Dilekçe örneği aşağıda gösterilmiştir.)
- 2 adet fotoğraf(Sağlık Kurulu Raporunun aslı olanlardan fotoğraf istenmemektedir. Yönetmeliğe uygun rapor örneği aşağıda gösterilmiştir.)
- Çalıştığı yerden çalıştığına dair yazı,
- İşçi ise sigorta giriş bildirgesi veya son dört aylık sigorta prim bordrosu,
- Nüfus cüzdanı fotokopisi,
- Sağlık Karnesi fotokopisi

Hizmet Erbabının Bakmakla Yükümlü Olduğu Özürlü Kişiler İçin;
- Dilekçe (Dilekçe örneği aşağıda gösterilmiştir.)
- Bakmakla yükümlü kişinin ve Özürlü kişilerin nüfus cüzdanı ile sağlık karnesi fotokopileri,
- Özürlüye ait 2 adet fotoğraf (Sağlık Kurulu Raporunun aslı olanlardan fotoğraf istenmemektedir. Yönetmeliğe uygun rapor örneği aşağıda gösterilmiştir.)
- Çalıştığı yerden çalıştığına dair yazı,
- Özürlü kişiye bakmakla yükümlü olduğunu gösteren belge (İşyerinden alınacak)
- Özürlü Serbest Meslek Erbabı İçin;
- Dilekçe (Dilekçe örneği aşağıda gösterilmiştir.)
- Vergi kimlik numarasını gösteren belge,
- Nüfus cüzdanı örneği
- Özürlüye ait 2 adet fotoğraf (Sağlık Kurulu Raporunun aslı olanlardan fotoğraf istenmemektedir. Yönetmeliğe uygun rapor örneği aşağıda gösterilmiştir.)

Serbest Meslek Erbabının Bakmakla Yükümlü Olduğu Özürlü Kişiler İçin;
- Dilekçe (Dilekçe örneği aşağıda gösterilmiştir.)
- Serbest meslek erbabının vergi kimlik numarasını gösteren belge,
- Bakmakla yükümlü kişinin ve Özürlü kişilerin nüfus cüzdanı ile sağlık karnesi fotokopileri,
- Özürlüye ait 2 adet fotoğraf (Sağlık Kurulu Raporunun aslı olanlardan fotoğraf istenmemektedir. Yönetmeliğe uygun rapor örneği aşağıda gösterilmiştir.)
- Özürlü kişiye bakmakla yükümlü olduğunu gösteren belge,

Sakatlık İndiriminden Yararlanma Hakkına Sahip Basit Usulde Vergilendirilen Özürlüler İçin;
- Dilekçe (Dilekçe örneği aşağıda gösterilmiştir.)
- Vergi kimlik numarasını gösteren belge,
- Nüfus cüzdanı örneği
- 2 adet fotoğraf (Sağlık Kurulu Raporunun aslı olanlardan fotoğraf istenmemektedir. Yönetmeliğe uygun rapor örneği aşağıda gösterilmiştir.)

DİLEKÇE ÖRNEĞİ

DEFTERDARLIK MAKAMINA

Vasıtasız Vergiler Gelir Müdürlüğü:

…………………………………………………………………..’nda görev yapmaktayım. Bakmakla yükümlü bulunduğum………………………………………...rahatsızlığı/rahatsızlığım nedeniyle 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 31’inci maddesi gereğince sakatlık indiriminden yararlanabilmem için gereğinin yapılmasını arz ederim. …../…../…….

Adı Soyadı
İmza
Tel: (Ev)
(İş)

EKLERİ:

1- ( ) 2 Adet Fotoğraf
2- ( ) Çalıştığı Yerden Çalıştığına Dair Yazı
3- ( ) İşçi ise Sigorta Giriş Bildirgesi veya Son Dört Aylık Bordro
4- ( ) Nüfus Cüzdanı Fotokopisi
5- ( ) Bakmakla Yükümlü Olduğunu Bildirir Yazı
6- ( ) Sağlık Karnesi Fotokopisi
7- ( ) ……………gün ve ………….sayılı ……………………………………Hastanesi’nden alınan Sağlık Kurulu Raporu Aslı

MALİYE BAKANLIĞINCA YAPILAN İŞLEMLER
Defterdarlık Gelir Müdürlükleri, Vergi Dairesi Müdürlükleri ve Mal müdürlükleri kendilerine başvuran özürlülerin kişisel bilgilerini "Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkındaki Yönetmelik" ekindeki rapor formuna yazacaklar ve bu formları bir yazıya ekleyerek, özürlüleri yetkili sağlık kurulundan en yakın olanına sevk edeceklerdir.

Yetkili sağlık kuruluşu tarafından verilen raporlar yukarıda sayılan müdürlüklerce Maliye Bakanlığı Merkez Sağlık Kurulu'na gönderilecektir. Merkez Sağlık Kurulu tarafından incelenen ve sakatlık dereceleri belirlenen raporlar, ücretlilerde işverene, diğerlerinde kendilerine verilmek üzere Defterdarlığa gönderilecektir.

BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLMA HALİ
Bakmakla yükümlü olunan kişi ifadesinden; özürlü kişinin tabi olduğu çalışma mevzuatı veya bağlı bulunduğu sosyal güvenlik kurumunun mevzuatına göre bakmakla yükümlü sayılan anne, baba, eş ve çocukları anlaşılacaktır.
Çocuklarda yaş sınırlamasına gidilmeksizin işlem yapılacaktır.

İNDİRİM UYGULAMASI
Merkez Sağlık Kurulunca tespit edilen çalışma gücü kayıp oranının asgari

% 80'ini kaybetmiş bulunan kişiler birinci derece,
% 60'ını kaybetmiş bulunan kişiler ikinci derece,
% 40'ını kaybetmiş bulunan kişiler üçüncü derece sakat sayılmaktadır.

Sakatlık indirimi, herkese uygulanmakta olan özel indirim tutarının;
Birinci derece sakatlar için sekiz katı,
İkinci derece sakatlar için dört katı,
Üçüncü derece sakatlar için iki katı olarak uygulanır.
(1/1/2004 Tarihinden itibaren 4842 Sayılı Kanun Gereğince)
Madde 31. — Çalışma gücünün asgarî % 80'ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derece sakat, asgarî % 60'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derece sakat, asgarî % 40'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü derece sakat sayılır ve aşağıda sakatlık dereceleri itibariyle belirlenen aylık tutarlar, hizmet erbabının ücretinden indirilir.
Sakatlık indirimi;
- Birinci derece sakatlar için 480.000.000 lira,
- İkinci derece sakatlar için 240.000.000 lira,
- Üçüncü derece sakatlar için 120.000.000 liradır.

Sakatlık derecelerinin tespit şekli ile uygulamaya ilişkin esas ve usuller Maliye, Sağlık ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlıklarınca bu konuda müştereken hazırlanacak bir yönetmelik ile belirlenir.
Sakatlık indiriminden yararlanacak birden fazla kişinin bulunması halinde, bu hesaplama her biri için ayrı ayrı yapılacak ve indirim uygulamasında toplu olarak dikkate alınacaktır.

Bu şekilde hesaplanan sakatlık indiriminin gelirin niteliğine göre aylık veya yıllık tutarı, özürlü bireylerin ücretli (hizmet erbabı) ise aylık tevkifat matrahından, serbest meslek erbabı ise beyan edeceği serbest meslek kazancından, basit usulde vergilendirilen ise vergi tarhına esas kazancından indirilecektir.

Farklı özel indirim tutarları belirlenen illerde çalışan özürlüler ile bunların bakmakla yükümlü bulunduğu özürlülerin yararlanabileceği sakatlık indirimi tutarının hesaplanmasında, bu illerde uygulanan özel indirim tutarı dikkate alınacaktır.

Ücretlilerde sakatlık indirimi tutarına ayrıca özel indirim tutarının ilave edileceği malumdur.

İndirim, beyan edilecek serbest meslek kazancı ve basit usulde vergilenen kazanç tutarı ile sınırlı olup, kazancın yetersiz olması halinde sonraki yıla devredilmeyecektir.

Muhtelif yerlerden ücret alanlarda, sakatlık indirimi, özel indirimin uygulandığı ücret gelirine uygulanacaktır.