Yaygın Gelişimsel Bozukluk
Yaygın Gelişimsel Bozukluklar, doğuştan ya da erken çocukluk döneminde başlayan, içinde bulunduğu dönemi ve daha sonraki gelişim dönemlerini birçok yönü ile ve önemli derecede olumsuz etkileyen bozukluklardır. Yaygın Gelişimsel Bozukluklarda, gelişimin özellikle etkilendiği alanlar dil, davranış, iletişim ve sosyal beceriler olup, bu alandaki hasarlar çok belirgin ve kalıcıdır.
Yaygın gelişimsel bozukluk (YGB) veya yaygın gelişimsel bozukluk ileri düzeyde ve karmaşık bir beyin gelişim yetersizliği olarak tanımlanabilecek bir grubu içinde bulunduran genel bir terimdir. Bu bozukluklar değişen derecelerde sosyal etkileşim, sözel ve sözsüz iletişim ve tekrarlayıcı davranış zorluklarıyla karakterize edilir. Bu grupta yer alan bozukluklar içerisinde; Otizm, Rett Sendromu, Çocukluğun Dezintegratif Bozukluğu, Asperger Sendromu sayılabilir.
-Otizm
Otizm Spektrum Bozukluğunda ( OSB ) tanı alma yaşı yıllar içinde düşmektedir. OSB tanısının 3 yaşından önce de konulabileceği yönünde görüşler kuvvetlenmektedir.
Belirtileri:
1-Akran / arkadaş yoksunluğu
2-Olağan dışı konuşma biçimi
3-Aynılıkta ısrar, değişime tepki gösterme ( erken çocuklukta çok nadir görülür )
Normal Bebek:
0 – 6 AY
*1.Ay yüze bakar
*2.ay gülümser
*2 – 3 ay objeyi takip eder
*3 ay olumlu, olumsuz duyguları gösterirken yüz ifadesi ses, bakış koordinasyonu vardır, gıgıldar
*3-6 ay anneyle uyumlu ilişki ( bebeğin kavrama becerileri )
*2 – 6 ay sesli uyaranlara tepki
*4 – 7 ay yüz ifadelerini ayırt etmeye başlar
*6.ay heceler
*7.ay konuşma seslerini taklit eder
*8 – 10. Ay bakım verenleri tercih eder
*12. Ay bakım verenden ayrılmaya tepki verir
*İletişim, kendi – diğer ayrımı başlar
12 – 24 Ay
*Nesneyi getirip ana babaya gösterme
Otizmli Bebek:
0 – 6 AY
*Gülümsememe
*Anneyi tanımama, takip etmeme
*Sosyal uyaranlarla ilgilenmeme, kötü sosyal karşılıklılık
*İnsanlara bakmama, yönelmeme, ses çıkarmama, gıgıldamama
*Temas aramama
*Uygun yüz ifadesinin yokluğu
*Kolaylıkla dağılan dikkat
*Kucaklanmak için kollarını kaldırmama, hipotoni ( pelte gibi olma )
*Sesleri, el hareketlerini, yüz ifadelerini taklit edemez
*İsmine daha az cevap verir
*Görsel uyaranlara daha az tepki verir, başkalarının işaretlerini takip edemez
*Nesneleri daha fazla ağzına alır, sosyal temastan kaçınır
*Sınırda ya da değişik babıldama
12 – 24 Ay
*Aynı nesne ile oynar
*Alışılmadık nesne ile alışılmadık oyun oynar
*İnsanların farkında değilmiş gibi davranır
*Yalnızlığı yeğler, diğer çocuklarla ilgilenmez
*Ortak dikkat görülmez
*İsme cevap vermez
*Taklit yapmaz
*Uygun jestleri yapmaz
"Erken Tanı"
Otizm belirtilerinin klinik olarak ortaya çıkmasından önce, iki ayrı fazda beyin gelişiminde anormallik gözlenir.
1-Doğum sırasında baş çevresinde belirgin küçüklük
2-1 – 2. Aylarda ve 6 – 14. Aylarda baş çevresinde belirgin büyüme.
Otizm’de 2,5 – 4,5 yaşları arasında tanının geçerliliği % 80 oranındadır.
Vakaların bir kısmında 18. Aydan itibaren OSB tanısı konabilir. Tanı koyarken belirti tarama listesi ve ölçeklerden çok klinik görüşme ve spontan oyun daha doğru sonuca götürür.